Istorija Naxosa

Prema grčkoj mitologiji na Naxosu je odrastao Zevs, kralj svih bogova. Na ostrvo ga je sakrila majka kako bi ga zaštitila od besa njegova oca Krona. Na ostrvu se rodio i Zevsov sin Dions, bog vina i gozbi, koji je  odrastao pod nadzorom nimfi.



Dionis je toliko volio Naxos da je ostrvo učinio izuzetno plodnim, punim vinograda u kojima se pravi vino vrhunskog ukusa i visokog kvaliteta.

Naxos je, po drugom mitu, mesto na kojem je Tezej ubio Minotaura i spasio Arijadnu, kćer kralja Minosa. Arijadna mu je pomogla u pronalaženju izlaza iz lavirinta u kojem je bio zatočen Minotaur. Tezej je na Naxosu zastao pri povratku u Atinu.

Tezej je Arijadnu ostavio (ili je ona ostavila njega, jer ima vise verzija ove legende), gde se u nju ludo zaljubio bog Dionis. Bog je mladu devojku odveo na planinu Drios gde su dobili decu Oinopion (Vinopija), Staphylos (Grožđe) i Evanthi (Lep cvijet).

Istorijski gledano Naxos je bio najvažniji centar civilizacije svih Kiklada tokom perioda od 4000-1000. g. p.n.e.

Tračani su bili prvi stanovnici ostrva na kojem su ostali puna dva veka dok ih nisu proterali Kareanci jer se veruje  da je Naxos dobio ime po njihovom vođi koji se zvao Naxos.

Ostrvo su zatim osvojili Jonci, koji su puno doprinijeli rastu i razvoju istog, posebno tokom 7. veka p.n.e. kada su stanovnici ostrva započeli trgovinu na moru.

Uvod u Persijski rat bio je ustanak stanovnika Naxosa koji je pokrenuo i druge gradove, sve do Kipra, na pobunu protiv Persijanaca. Stanovnici Naxosa su pomagali Atinjanima koji su, nakon pobede, preuzeli kontrolu nad ostrvom.

Zatim je došao Peloponeski rat u kojem su Atinjani popustili pod naletom Spartanaca koji su od njih preuzeli kontrolu nad ostrvom.



Nakon Spartanaca Naxosom su vladali brojni vladari – makedonsko carstvo, Ptolomej od Egipta, stanovnici Rodosa i Rimljani od 41. godine p.n.e.

Hršćanstvo se na ostrvu pojavilo tokom prvog veka nove ere.

Venecija je počela da osvaja područje Kiklada i uskoro je uspela da preotme tu teritoriju Rimljanima.

Marco Sanudo, Venecijanski dužd, preuzeo je 1207. godine vlast na Kikladima. Uspostavio je Egejsku duždevinu, Naxos je postao glavni grad, a Marco Sanudo postaje prvi u dugom nizu Naxoskih duždeva.

Prva reakcija stanovnika je bila negativna ali su morali da prihvate svoj poraz. Tokom svoje vladavine Marco Sanudo je izgradio lep i moćan dvorac na vrhu brda u gradu Naxosu. Ostrvo je bilo podijeljeno na 56 provincija kojima su upravljali venecijanski plemići.

Marco Sanudo je bio na vlasti do 1564. godine kada su Turci preuzeli vlast u celoj Grčkoj.

Za vreme otomanske vlasti Naxos je bio venecijansko utočište. Zadržali su monarhijsku administraciju a Turci su od njih samo zahtevali redovno plaćanje poreza.

Ostrvo Naxos je postao deo slobodne nove Grčke države 1831. godine.